7405 SAYILI KANUNA İLİŞKİN YAPILACAK DENETİMLERDE NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
04.09.2025 tarihinde Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından, “Spor Kulüpleri ve Spor Anonim Şirketleri Mevzuatı ve Denetimlerine İlişkin Esaslar Semineri” düzenlendi. Seminerde, kulüpler ve anonim şirketlerin denetimine esas teşkil eden konular ve mevzuat hakkında bilgilendirmeler yapıldı. Ayrıca 7405 sayılı Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu’nun yürürlüğe girmesinin akabinde bu kanuna ilişkin tüm yönetmeliklerin de yürürlüğe girdiği ve bu sebeple 2025 yılı Eylül ayının ikinci haftası itibariyle anılan Kanun ve Yönetmeliklerde belirtilen denetimlere başlanacağı ifade edildi. Peki 7405 sayılı Kanun ve ilgili Yönetmelikler uyarınca spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin dikkat etmeleri gereken hususlar nelerdir?
7405 sayılı Kanun’un 13.maddesinde, spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve üst kuruluşların; ilgili mevzuat, tüzük ve esas sözleşmelerinde gösterilen amaçlar doğrultusunda faaliyet gösterip göstermedikleri, defterlerini ve kayıtlarını mevzuata uygun olarak tutup tutmadıkları başta olmak üzere, idari ve mali her türlü işlem ve faaliyetlerinin Bakanlık tarafından denetleneceği belirtilmiştir. Aynı maddede yapılacak denetime ve beyanname düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği hükme bağlanmıştır. Bu maddeye istinaden 12.10.2024 tarihinde Spor Kulüpleri, Spor Anonim Şirketleri ve Üst Kuruluşların Denetimi Hakkında Yönetmelik yürürlüğe girmiştir. Yine 7405 sayılı Kanun’un 7.maddesinin 2.fıkrasında: “Spor kulüpleri tarafından tutulacak defter ve kayıtlar ile ilgili usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.” denilmektedir. Bu maddede işaret edilen Spor Federasyonlarının Bütçe ve Harcama İlkeleri, Belge Düzeni, Tutulacak Defter ve Kayıtları ile Denetimine İlişkin Yönetmelik de 17.01.2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
İlgili Kanun ve Yönetmelikler uyarınca bahse konu denetim; Gençlik ve Spor Bakanlığı dışında İçişleri Bakanlığı veya mülki idare amiri, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yapılabilecektir. Ayrıca ilgili Yönetmelik uyarınca mevzuat gereği olarak diğer kamu kurum ve kuruluşlarının spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve üst kuruluşlar üzerindeki denetim yetkileri saklı tutulmuştur. Bunların yanı sıra bağımsız denetim kuruluşları ve spor federasyonları da denetleme yetkisine sahiptir.
Gençlik ve Spor Bakanlığı denetimleri ilgili mevzuat uyarınca üç yılda bir olarak öngörülmüştür. Fakat bu denetimin Bakanlık oluru ile daha uzun aralıkta gerçekleşmesinin mümkün olduğu kanaatindeyiz. Bu denetimlerde, denetim faaliyeti kapsamında spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve üst kuruluşları iki gruba ayrılacak ve birinci grupta yer alanlar için Rehberlik ve Denetim Başkanlığınca merkezden görevlendirilecek başmüfettiş, müfettiş ve müfettiş yardımcıları ve ikinci grupta yer alanlar için ise mevzuat hükümleri uyarınca denetim, soruşturma ve inceleme yetkisi verilmiş diğer Bakanlık personelince denetim yapılacaktır. Bu denetim belirli bir yıl bazında yapılabileceği gibi ilgili yönetmelikte belirtildiği gibi bir veya birkaç başlığın denetlenmesi şeklinde de gerçekleştirilebilecektir. Ayrıca denetim sırasında, uzmanlık veya teknik bilgi gerektiren durumlarda denetim elemanının talebi üzerine Bakanlık tarafından bilirkişi görevlendirilebilecektir.
İlgili Yönetmelik uyarınca spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin denetim sırasında görevliler tarafından istenecek her türlü bilgi, belge ve kayıtların yetkililerce denetim elemanına sunulması zorunludur. Belirtilen bilgi, belge ve kayıtların verilmemesi, eksik verilmesi veya denetim elemanlarının görevlerini yapmalarının engellenmesi halinde bu fiillerden sorumlu olanlar denetim elemanları tarafından yazılı olarak uyarılacaktır. Söz konusu yazıyı tebellüğ etmekten kaçınan veya uyarı yazısına rağmen verilen süre içinde yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında ise adli yönden soruşturma ve kovuşturma yapılması için suç duyurusu raporu düzenlenebilecektir. Spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve üst kuruluşlar denetimin gereği gibi yürütülebilmesi için denetim elemanlarına görevleri süresince temsil ettikleri makama uygun bir çalışma yeri ve hizmet aracı sağlamakla, gereken yardımı ve kolaylığı göstermekle ve diğer önlemleri almakla yükümlü olacaklardır.
Bahse konu Bakanlık denetimlerinde denetlenenin faaliyetlerinin mevzuata, tüzük ve esas sözleşmelere uygunluğu incelenecektir. Bu doğrultuda spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin kuruluş ve tescil işlemleri, spor kulüplerinin isimleri ile spor anonim şirketlerinin unvanlarına ilişkin işlemler, spor kulübü tüzüklerinin, spor anonim şirketlerinin esas sözleşmelerinin ve bunların yönetim ve diğer organlarının tüzük veya esas sözleşmeye uygunluğu, spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri tarafından tutulması zorunlu defter ve kayıtlar, bağlı ortaklık veya iştirak niteliğindeki spor anonim şirketleri üzerinde spor kulübü hakimiyetinin varlığına ilişkin işlemler, birleşme ve mal varlığının devrine ilişkin işlemler denetlenebilecektir. Bu denetime ilişkin spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve üst kuruluşlardan denetim elemanınca istenebilecek belgeleri ise şu şekilde örneklendirebiliriz: kuruluş ve tescil işlemlerine ilişkin evraklar, tüm yasal defterler, tüzük esas sözleşme ve genel kurul toplantı tutanakları, iç denetim raporları, hasılat ve gelir kalemleri, sponsorluklar bilet satış işlemlerine ilişkin sözleşme ve gelirlerin takibine ilişkin belgeler, sporcu maaşları ile bonservis bedellerine ilişkin belgeler. Denetimde istenecek evraklar, sayılan evraklardan ibaret olmayıp denetlenenin gerçekleştirmiş olduğu tüm iş ve işlemlerine ilişkin evraklarını denetim öncesinde hazır bulundurmasının faydalı olacağı kanaatindeyiz.
Denetim sonunda; denetlenene ilişkin belirli bir dönemin iş ve işlemlerini kapsayan genel denetim raporu, daha dar kapsamlı olarak hazırlanan inceleme raporu ve denetim sırasında suç teşkil eden fiillerin tespit edilmesi hâlinde suç duyurusu raporu hazırlanabilecek ve durum Cumhuriyet başsavcılığına bildirilecektir. Denetim raporlarında tespite konu aykırılıklara ilişkin olarak her tespit için ayrı ayrı öneri verilecek ve denetim bu şekilde sonlandırılacaktır.
7405 sayılı Kanun kapsamında yapılacak olan ilk denetimde spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve üst kuruluşlarının bahse konu denetim sürecine ilişkin yükümlülüklerine ve denetimde denetim elemanları tarafından talep edilebilecek bir kısım bilgi ve belgelere yazımızda yer verilmiştir. Belirtilen belgeler örnek niteliğinde olup spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve üst kuruluşların kapsamlı bir hazırlık yapmaları gerekmektedir.
Av. Gizem ADIGÜZEL ÖZMEN
Av. İrem ERTAÇ
