TR

6 ŞUBAT 2023 KAHRAMANMARAŞ DEPREMİ SONUCU DEPREMZEDE ÇOCUKLAR İÇİN KORUYUCU

AİLE OLMAK İSTEYENLER ADINA PROSEDÜR NASIL İŞLİYOR? KORUYUCU AİLE OLMAK İÇİN ŞARTLAR

VE GEREKLİLİKLER NEDİR?


6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremiyle birlikte maalesef birçok vatandaşımız hayatını
kaybetti, birçoğu ise hayatlarına zorlu şartlar altında devam etmek durumunda kaldı. Bu
felaketten maalesef ki en çok zarar görenler ise çocuklar oldu. İşte bu çocuklar için ülkenin
dört bir yanında aileler bu çocukların geleceği için bir adım atarak koruyucu aile olmak
istediğini bildirdi. Bu yazımızda; koruyucu aile olmak isteyenler için prosedürün nasıl işlediği,
gerekli şartların neler olduğu gibi konuları ele alacağız.


KORUYUCU AİLE NE DEMEKTİR? KORUYUCU AİLENİN ŞARTLARI NEDİR? KORUYUCU AİLE VE
EVLAT EDİNME ARASINDAKİ FARK NEDİR?


Öncelikle koruyucu ailenin tanımından başlamak yerinde olacaktır. Koruyucu aile, bir süre
boyunca öz ailesinin yanında kalamayan ve devlet korumasında kurumlarda yaşayan 0-18 yaş
arasındaki çocukların, kurum yerine aile sevgisini ve ortamını göreceği, geleceğinde
oluşabilecek psikolojik sorunların en aza indirilmesi için sosyal gelişimini sağlayabileceği
gerekli şartları sağlayan bir ailenin yanında bulunması demektir. Belli bir yaşa gelmiş ise
gördüklerinden ve hissettiklerinden dolayı şimdi ve gelecekte yaşadığı travmanın atlatılması
belli bir süreç alacak depremzede çocukların koruyucu aileliğini üstlenmek isteyen kişilerin
zor bir görev altına girdiği bilinmelidir.
Koruyucu aile olmakla evlat edinmenin arasındaki en büyük fark koruyucu ailesi olmak
istediğiniz çocuğun öz ailesinin yaşıyor olmasıdır ve çocuğunu velayetinin öz ailesinde
olmaya devam etmesidir. Depremden dolayı küçük yaştaki birçok çocuk ailesinden birileri
hayatta olsa bile gelişimini ve eğitimini devam ettirmek zorunda olduğundan, psikolojik
olarak kötü etkileri en aza indirmek amacıyla ve öz ailesi hayatlarını tekrar düzene sokana
kadar korunma ve bakınma ihtiyaçları çıkan bu çocuklar onlardan alınıp koruyucu ailelere
verilmektedir. Koruyu aile olmak isteyenlerin ise evli olması gerekmemektedir.
Koruyu aile olmak isteyenlerin taşıması gereken şartlar şu şekildedir;
? Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
? Sürekli olarak Türkiye'de ikamet ediyor olmak
? 25-65 yaşları arasında olmak
? En az ilkokul mezunu olmak
? Düzenli bir gelire sahip olmak
Öncelikle akrabalara ya da belli bir süredir devam eden ana-baba-çocuk ilişkisinin kurulduğu
yakın çevre ailelerden uygun olanlara koruyucu aile olmaları yönünde teklifte bulunulur. Bu
kişilerin koruyucu aile olmak istemesi durumunda, yapılacak sosyal inceleme sonucuna göre
Komisyon tarafından uygun görülmesi halinde yaş ve eğitim şartı aranmaz.
Koruyucu aile adaylarının yaşı değerlendirilirken, çocuğun yaş dönemine uygun davranış
gösterebilme becerisi ve çocukla aralarında birebir ebeveyn-çocuk ilişkisi sağlanması esasları
göz önünde bulundurulur. Başvuru ve çocuğun aile yanına yerleştirildiği tarih itibarıyla
yukarıda belirtilen yaş aralığında olmak gerekir. Bunun tespitinde, eşler arasındaki yaş

farkının on yaş veya daha az olması halinde yaşı küçük olan eşin yaşı, bunun haricindeki
durumlarda eşlerin yaş ortalaması esas alınır. Çocuk ile koruyucu aile olacak eşlerden yaşı
küçük olan arasındaki yaş farkı 18 yaştan az olamaz.


KORUYUCU AİLE BAŞVURUSU NASIL YAPILIR? BAŞVURULARIN İNCELENME VE
DEĞERLENDİRME SÜRECİ NASILDIR?


Koruyucu aile olmak üzere başvurularınızı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı il ve ilçe
Müdürlüklerine şahsen yapabilir, E-Devlet ve Aile ve Sosyal Politikalar bakanlığının web
sayfası üzerinden de başvurularınızı gerçekleştirebilirsiniz. Başvurunuz sırasında ilgili kişiler
tarafından hizmetin esasları ve işleyişi ile yerleştirilecek çocukların özellikleri hakkında bilgi
verilerek ilk görüşme yapılır, uygun görülen kişi veya eşlerle ilk görüşme formu doldurulur ve
yazılı başvuru alınarak bazı bilgi ve belgelerin en geç bir ay içinde tamamlanması istenir. Söz
konusu belgeler şunlardır;
? T.C. Kimlik Numarası beyanı
? Bir adet vesikalık fotoğraf
? Öğrenim durumunu gösterir belgenin onaylı örneği
? İş, gelir ve sosyal güvenlik durumunu gösteren belgenin onaylı örneği
? Kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da
affa uğramış olsa bile millete ve devlete karşı suçlar, topluma karşı suçlar, kişilere
karşı suçlar ile uluslararası suçlardan ve çocuklara yönelik işlenen istismar suçlarından
mahkûm olmadığına dair adli sicil belgesi.
? Varsa koruyucu aile birinci kademe, koruyucu aile ikinci kademe veya temel aile
eğitimi belgesi veya belgelerinin onaylı örneği.
? Sosyal inceleme sürecinde tespit edilen durumlara ilişkin koruyucu aileyi tanımaya
yönelik ihtiyaç duyulacak diğer belgeler.
? Koruyucu aile olacak kişiler ve varsa birlikte yaşadığı kişilerin, çocuğun
bakımını, psiko-sosyal gelişimini ve eğitimini etkileyecek ya da çocuğa zarar verecek
düzeyde fiziksel engeli, ruhsal rahatsızlığı ve bulaşıcı hastalığının olmadığını gösteren,
Devlet ya da üniversite hastanelerinin ilgili bölümlerinden alınan doktor raporu,
gerekli görülmesi halinde kişinin sağlığına, devam eden hastalığına veya bağımlılığına
ilişkin ayrıntılı rapor.
Kişilerin evli olması halinde tüm bilgi ve belgelerin her iki eş açısından da sunulması
gerekmektedir.
Başvurunuz incelenirken genel olarak; başvuran kişiler hakkında kişilik özellikleri, evlilik ve
sosyal ilişkileri, tek başına yaşayıp yaşamadığı, yaşantısının genel kabul görmüş toplum kural
ve değerlerine uygun olup olmadığı, çocuk yetiştirme konusundaki yeterliliği, yaşları, diğer
aile üyelerinin bu konudaki düşünceleri, iş ve ekonomik koşulları gibi çocuk ile koruyucu aile
ilişkileri açısından önem taşıyan temel mesleki değerlendirme hususları dikkate alınarak
sosyal inceleme yapılır.
Başvurunuzun kabul edilmediği durumda bakanlıkça tarafınıza yazılı olarak bilgi verilir. Bu
karara karşı tebliğ tarihinden itibaren ilgili kişi veya aile tarafından on beş gün içinde il veya
ilçe müdürlüğüne itiraz edilebilir. İtiraz, ilk kararı veren kişiler dışında mahalli mülki amirin

onayı ile il müdürlüğünce oluşturulacak bir başka komisyon tarafından görüşülerek en geç bir
ay içinde karara bağlanır. Karar itiraz edene yazılı olarak tebliğ edilir.
Koruyucu aile olma talebiniz kabul edildikten sonra, komisyon tarafından sizinle eşleştirilmesi
uygun bir çocuk bulunur. Koruyucu aile olmak isteyen kişiler çocuğun yaş grubunu ve
cinsiyetini tercihen belirtebilirler lakin komisyon tarafından ailenin durumu göz önüne
alındığında belli yönlendirmeler yine komisyon tarafından yapılacaktır. Bu durumda çocuğun
da fikri alınır. Koruyucu aile sözleşmesi imzalanıncaya kadar çocuk ve ailenin birlikte zaman
geçirmeleri, birbirlerini tanımaları ve alışmalarına uygun ortam sağlanması planlanır. Bu
süreçte çocuk önce saatlik, daha sonra günlük, haftalık ve iki haftalık gibi sürelerle, çocuk ile
koruyucu ailenin uyumuna göre toplamda iki ayı geçmeyecek şekilde koruyucu aileye izinli
verilebilir. Süreçte olumlu kanaat oluşması, çocuğun ve ailenin de istemeleri halinde
yerleştirme işlemi başlatılır. Bir koruyucu aile yanına en fazla 3 çocuk yerleştirilebilir.
Çocukların kardeş olduğu durumda bu sayı sınırlandırılamayabilir. Çocuğun sizle kalacağı süre
uygulamada farklılık göstermektedir. Belli bir süre sonra öz ailesinin yanına dönebilir. Bu
konuda çocuğun kararı önemlidir. Uygulamada çoğunlukla çocukların koruyucu aile yanında
reşit oldukları ve reşit olduktan sonra da koruyucu aile ile kalmaya devam ettikleri
görülmektedir.


KORUYUCU AİLELERİN GÖREV VE SORUMLULUKLARI NELERDİR?


Koruyucu ailelerin belli başlı görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Bunlar genel olarak
çocuğun sağlıklı gelişimi için gerekli koşulları sağlamak ve uygulamak, varsa tedavisi ile ilgili
yükümlülükleri yerine getirmek, çocuğun yetenekleri ve becerilerinin el verdiği ölçüde eğitim
ve öğretimi veya meslek sahibi edindirilmesi için gerekli çabayı göstermek, çocuğu koruma,
eğitme ve yetiştirme dışında hiçbir surette çalıştırmamaktır.
Koruyucu ailenin çocuk ile öz ailesini ve diğer yakınlarını, eğer komisyon aksini uygun
görmemişse, uygun zaman aralıklarıyla görüştürme sorumluluğu bulunmaktadır. Bu
görüştürmeler il ve ilçe müdürlüklerinin bilgisi dışında yapılamaz. Koruyucu aile yanına
yerleştirilen çocuk, dosya bilgileri ve yapılan sosyal inceleme sonucuna göre uygun
bulunması ve çocuğun istemesi halinde yaşantısını etkilemeyecek aralıklarla ve sürelerle, tatil
günlerinde olmak üzere yıl içerisinde en fazla otuz güne kadar öz ailesine izinli verilebilir.
Çocuğun hayatını etkileyecek önemli kararlar (gideceği okul vs.) sorumlu sosyal çalışma
görevlisi ile birlikte alınır. İl ve ilçe müdürlüklerince koruyucu aile konusunda yapılacak eğitim
ve çalışmalara katılmak da ailenin sorumlulukları arasındadır.
Koruyucu ailelere baktıkları her çocuk için çocukların bakım, eğitim ve yetiştirilme
harcamaları için aylık ücret ödenir. Bu ücret duruma göre değişebilir. Her öğretim yılı başında
verilen ücret eğitim masraflarını karşılamak amacıyla 3 kat arttırılarak ödenir. Giyim
masraflarını karşılamak için de yılda iki kez bu ücret 2 kat arttırılarak ödenir. Ayrıca yaş ve
eğitim durumuna göre çocukların kendisine belli bir harçlık ödenebilir.
? Yukarıda bahsedilen sorumlulukların yerine getirilmediği,
? Çocukla koruyucu aile arasındaki sağlıklı iletişimin yapılan mesleki çalışmalara rağmen
kurulamaması veya devam ettirilememesi,
? Koruyucu aile tarafından çocuğun istismar edildiğinin tespit edilmesi,
? Koruyucu ailenin, çocuğun öz ailesi ile ilişkilerini zedeleyecek tutum ve davranışlarda
bulunduğunun ve bu doğrultuda ifadeler kullandığı,
? Çocuk için hizmetten beklenen yararın gerçekleşmediği,
? Çocuğun koruyucu aileye yerleştirilme nedeninin ortadan kalktığı,
? Çocuğun yararlanacağı hizmet modelinin değişmesi veya koruma kararının
kaldırılması,
? Koruyucu ailenin herhangi bir nedenle hizmet vermekten vazgeçmesi gibi durumların
tespiti halinde koruyucu aile yanına yerleştirilen çocuk geri alınır.
Koruyucu ailenin ne demek olduğu, sürecinin nasıl işlediği, koruyucu ailelerin görev
sorumlulukları hakkında kısaca bilgilendirmeye çalıştık. Daha detaylı bilgi almak için lütfen
bizimle iletişime geçin bu süreci birlikte güvenli bir şekilde yürütelim. Son olarak çocuğun
üstün yararını gözeterek, şartlarımızın tamamı uygun ise koruyucu aile başvurusu
yapılmasının sağlıklı olacağını belirtmek isteriz. Böylesine zorlu bir dönemde başta
depremzede çocukları olmak üzere tüm çocuklarımızın sağlıklı ve mutlu bir hayat sürmesini
temenni ediyoruz.


Stj. Av. Mehmet Emre Darıcı